„Konserwacja barokowego ołtarza głównego z 1688 roku z Archikatedry w Gdańsku-Oliwie – etap I [nr rejestru B/163 dawny nr 202 - zgodnie z decyzją z dnia 27.11.1981]” współfinansowana przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, realizowana w ramach Programu Dziedzictwo kulturowe Priorytet 1 Ochrona zabytków na rok 2012 w zakresie:
- Konserwacja nastawy ołtarza głównego, na którą składają się następujące elementy: cokół wykonany z wapienia olandzkiego, kolumnada i gzymsy, wykonane z piaskowca z opracowaną malarsko powierzchnią imitującą czarny marmur wraz ze złoconymi bazami i kapitelami, marmoryzowane tło kolumnady i przestrzeń między gzymsami, alabastrowe herby z opracowaniem malarskim, złoceniami i srebrzeniami (17 sztuk), alabastrowe rzeźby – 2 putta z gzymsu oraz obraz główny olejny na płótnie.
- Konserwacja kompozycji sztukatorsko-rzeźbiarskiej, podwieszonej do ściany wschodniej i sklepienia składającej się z następujących elementów: obłoki wykonane ze stiuku, uskrzydlone, alabastrowe główki anielskie wraz z opracowaniem malarskim i złoceniami (ok. 150 szt.), grupa 5 rzeźb ze strony lewej przedstawiająca postacie z Nowego Testamentu (Jezusa, Jana Chrzciciela, Jana Ewangelistę oraz apostołów Piotra i Pawła), wykonanych z alabastru i stiuku, grupa rzeźb ze strony prawej przedstawiająca 4 postacie ze Starego Testamentu (Mojżesza, Dawida, proroków Henocha i Eliasza), wykonanych z alabastru i stiuku, grupa rzeźb przedstawiająca 7 postaci Archaniołów (Barachiela, Gabriela, Jediuhela, Michała, Rafała, Seathiela i Uriela), wykonanych z alabastru i stiuku, drewniane, złocone i srebrzone atrybuty: krzyż, księga, srebrna gołębica na złotych promieniach, tablice Mojżeszowe z dziesięciorgiem przykazań, harfa, pęki złotych promieni wystających spod obłoków i tęcza.
- Konserwacja dekoracji sklepienia prezbiterium tj.; pola sklepienne z złoconą dekoracją sztukatorską w postaci, kwiatowych girland na żebrach, ze zwornikiem w postaci, kwiatonu i 4 płaskorzeźbami w polach nad oknami przedstawiającymi gryfy, podwieszona kotara, wykonana z zaprawy sztukatorskiej, polichromowana, złocona, grupa 3 rzeźb wykonanych z alabastru i stiuku, tj. 2 putta, odsłaniające kotarę i umieszczona centralnie figura Archanioła Michała ze złoconymi atrybutami.
- Konserwacja polichromowanego sakramentarium (cyborium) wykonanego z kamienia, stiuku, drewna i metalu.
- Wykonanie niezbędnych badań technologicznych pozwalających określić rodzaj występujących materiałów, sposób opracowania ich powierzchni, oraz technikę wykonania polichromii.
- Sporządzenie dokumentacji prac konserwatorskich: opisowej i fotograficznej przed konserwacją, w trakcie wykonywanych zabiegów i po konserwacji, w formie powykonawczej dokumentacji konserwatorskiej.
„Konserwacja barokowego ołtarza głównego z 1688 roku z Archikatedry w Gdańsku-Oliwie – etap II [nr rejestru B/163 dawny nr 202 - zgodnie z decyzją z dnia 27.11.1981]” współfinansowana przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego realizowana w ramach Programu Dziedzictwo kulturowe Priorytet 1 Ochrona zabytków na rok 2013 w zakresie:
- poddanie pracom konserwatorskim nastawy ołtarza głównego tj. cokołu wykonanego z marmuru i wapienia olandzkiego, 14 kolumn i gzymsów belkowania, wykonanych z piaskowca wraz z opracowaną malarsko powierzchnią imitującą czarny marmur i złoconymi bazami i kapitelami, marmoryzowanego tła kolumnady i marmoryzowanego tła przestrzeni między gzymsami belkowania, alabastrowych herbów wraz z opracowaniem malarskim, złoceniami i srebrzeniami - razem 17 sztuk, alabastrowych putt z gzymsu - 2 szt., podwieszonej kotary, wykonanej z zaprawy sztukatorskiej polichromowanej i złoconej, grupy 3 rzeźb, czyli 2 putt odsłaniających kotarę i umieszczonej centralnie figury Archanioła Michała ze złoconymi atrybutami,
- konserwacja monumentalnego obrazu pt. „Adoracja NMP przez Św. Bernarda” autorstwa A. Stecha – obraz olejny na płótnie,
- konserwacja polichromowanego cyborium, (sakramentarium) wykonanego z kamienia, stiuku i metalu,
- wykonanie niezbędnych badań technologicznych i sporządzenie dokumentacji: opisowej i fotograficznej powykonawczej dokumentacji konserwatorskiej,
- przywracając zniszczonemu ołtarzowi jego pierwotną, barokową urodę, w trakcie prac przeprowadzono także oczyszczanie, dezynfekcję, wzmacnianie struktury elementów kamiennych, sztukatorskich i drewnianych, konsolidację warstwy malarskiej, uzupełnianie ubytków podłoża i polichromii, a także rekonstrukcję brakujących elementów konstrukcyjnych, rzeźbiarskich, snycerskich, malarskich i złoceń oraz w trakcie badań obiektu - wykonano odkrywki, które uściśliły jego pierwotną kolorystykę.
Projekt renowacji katedry oliwskiej pt. "Cysterskie dziedzictwo kulturowe - konserwacja katedry oliwskiej" 2009-2011. Prace konserwatorskie w ramach projektu wykonano prace następujących obiektach w Katedrze:
portal wejścia głównego,- empora organowa,
- rokokowy przedsionek,
- Kaplica Chrzcielna (Pięciu Ran),
- Kaplica Opacka,kruchta (przedsionek północny),
- ławki w nawie głównej.
Prace obejmują czyszczenie i konserwację malowideł, uzupełnianie pęknięć i ubytków, renowację stolarki.
Renowacja okien
Odnowione zostały 72 okna witrażowe i 112 okien innych - w tym drewniane. Prace były czasochłonne i skomplikowane ze względu na nietypowe kształty i rozmiary okien, a także ze względu na położenie większości z nich na dużej wysokości, tuż pod sklepieniem Katedry. Prace rewitalizacyjne przebiegały trzyetapowo: wykonano renowację elementów szklanych i ich przeołowienie, zastosowano przeszklenie okien witrażowych przez zastosowanie na zewnątrz dodatkowej warstwy szkła przeziernego oraz wykonano remont ościeży, w których zostały osadzone witraże. Dzięki zastosowaniu w renowacji okien takich rozwiązań, które podniosły poziom izolacji termicznej wnętrza, a także dzięki uruchomieniu nowoczesnego systememu ogrzewania, uzykano możliwość utrzymania w okresie zimowym komfortowej temperatury we wnętrzu bazyliki.
Ogrzewanie wnętrza
Zainstalowany w Katedrze system ogrzewania wykorzystuje transport ciepła z gruntu - jest to jedno z najbardziej ekonomicznych rozwiązań na świecie: oszczędności w trakcie eksploatacji w stosunku do innych źródeł energii (gaz, prąd, olej opałowy) sięgają 50% kosztów. Ciepło jest rozprowadzane przez elementy grzewcze umieszczone w podłodze, pod ławkami, co praktycznie eliminuje niekorzystny wpływ strumienia gorącego powietrza na cenne zabytki we wnętrzu kościoła, przy zapewnieniu komfortu zgromadzonym na mszach i nabożeństwach wiernym.
Multimedia i wymiana instalacji
Ponad 30 kamer przekazywać będzie obraz „na żywo” z wnętrza świątyni. Transmisja służyć będzie zarówno do celu monitornigu jak i umożliwi wirtualne zwiedzanie kościoła w czasie rzeczywistym, poprzez stronę internetową. Będzie można zobaczyć miejsca normalnie niedostępne dla turystów, a nawet uczestniczyć w odbywających się tam nabożeństwach i koncertach. Całość uzupełnią kioski multimedialne, przewodniki audio do zwiedzania indywidualnego i ekrany projekcyjne, umożliwiające wyświetlanie np. tytułów utworów w trakcie koncertu organowego. Równocześnie wymieniana jest instalacja elektryczna i przeciwpożarowa na terenie całego obiektu, oraz montowane nowe oświetlenie.
Remont organów
Organy oliwskie już w momencie swego powstania zadziwiały rozmachem, pięknem i potęgą brzmienia. Przez stulecia rozbudowywane i modernizowane, przyciągają tysiące słuchaczy z całego świata w trakcie licznych prezentacji i cieszącego się zasłużoną renomą Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Organowej. Trwające właśnie modernizacja i remont instrumentu są zakrojone na bardzo szeroką skalę: wymieniane są elementy sterujące w obrębie stołu gry (specjalnie zaprojektowane układy elektroniczne umożliwią szybszą zmianę zestawów brzmieniowych w trakcie wykonywania utworu), odnawiane są piszczałki i przewody doprowadzające powietrze.
NIEZWYKŁE ODKRYCIE
Dotychczas panowało przekonanie, że ilość zachowanych oryginalnych elementów instrumentu jest stosunkowo niewielka i ogranicza się do piszczałek prospektowych (widocznych na zewnątrz instrumentu). Jednak w trakcie prac konserwatorskich dokonano bardzo cennego odkrycia - w głębi instrumentu zachowało się kilkaset piszczałek drewnianych z czasów jego powstania! Z niepozornej sygnaturki wewnątrz jednej z nich wyraźnie można odczytać datę: 1772. Czyni to oliwskie organy jeszcze cenniejszymi, niż byliśmy skłonni przypuszczać do tej pory.
Projekt "Cysterskie dziedzictwo kulturowe - renowacja i konserwacja Katedry Oliwskiej w Gdańsku"
